Leczenie ortodontyczne

Założenie aparatu

Jest to jedna z dłuższych wizyt w czasie leczenia. Trwa ok. 45-60 minut. Założenie aparatu jest bezbolesne. Zaczyna się od dokładnego wyczyszczenia powierzchni zębów specjalną pastą, na których naklejane będą zamki. Precyzyjne przyklejenie zamków do powierzchni zębów ma bardzo istotne znaczenie dla przebiegu leczenia i efektu końcowego. Po utwardzeniu kleju pozostaje dobranie odpowiedniego łuku oraz ligatur elastycznych.
Samo założenie aparatu jest bezbolesne, ale tuż po założeniu łuku pacjent może miec uczucie "napięcia" na zębach. Po paru godzinach może pojawić się ból przy nagryzaniu, który mija po 2-3 dniach. Zdarza się, że zamki aparatu obcierają śluzówkę warg i policzków. W takiej sytuacji należy przykleić wosk na zamki, które przeszkadzają. Po pewnym czasie śluzówka przyzwyczaja się i problem znika.

---

Zalecenia w czasie leczenia

Bardzo ważne w czasie leczenia ortodontycznego jest dokładne szczotkowanie zębów po każdym posiłku. Zaleganie resztek jedzenia sprzyja powstawaniu odwapnień na szkliwie, a nawet próchnicy i zapaleniu dziąseł. Na rynku jest dostępnych wiele akcesoriów ułatwiających czyszczenie: specjalnie szczoteczki do mycia zębów w aparacie, szczoteczki międzyzębowe ułatwiające czyszczenie między zamkami,płukanki do ust, irygatory. Warto skorzystać z tych udogodnień i wyrobić sobie nawyk posiadania szczoteczki w torbie lub plecaku.
Istotne są również zalecenia dietetyczne. Trzeba unikać wszystkich słodkich i oblepiających zęby pokarmów. Jeśli jednak mamy ochotę na coś słodkiego, to najlepiej sobie pozwolić na łakomstwo po jednym z głównych posiłków, przed myciem zębów.
Niektóre twarde pokarmy mogą powodować odklejanie się zamków. Lepiej ich unikać, gdyż potrzebne są wtedy dodatkowe wizyty, a czasem może to wpływać niekorzystnie na długość leczenia.
Po każdej aktywacji aparatu może pojawić się większa wrażliwość na nagryzanie niż zwykle. Jest to normalne i mija dość szybko. Niektórzy pacjenci jednak niepokoją się, że nic ich nie boli. Odczuwanie bólu jest kwestią indywidualną i nie ma wpływu na szybkość przesuwania zębów.
Pacjenci mogą również zaobserwować w trakcie leczenia większą ruchomość zębów - to również jest normalne, wręcz pożądane. Rozciągające się więzadła utrzymujące zęby w zębodołach po zdjęciu aparatu wrócą do wcześniejszej długości i uczucie rozchwiania stopniowo minie. W razie jakichkolwiek awarii aparatu, trzeba jak najszybciej zgłosić problem np. telefonicznie i udać się do gabinetu w celu naprawy.

---

Ile trwa leczenie?

Najczęstszym pytaniem zadawanym przez pacjentów jest: "kiedy zdejmujemy aparat?". Podczas ustalania planu leczenia, lekarz może tylko orientacyjnie określić jego długość. Lekkie wady udaje się wyleczyć szybciej, są jednak i takie, które wymagają dłuższego leczenia. Zwykle trwa ono ok. 2 lat, czyli 22-24 wizyty kontrolne.
Czynników wpływających na długość leczenia jest wiele. Najważniejszym jest regularność wizyt kontrolnych. Powinny się odbywać co 4-5 tygodni. Omijanie tych wizyt w oczywisty sposób wpływa na czas zakończenia leczenia. Działanie każdego aparatu musi być okresowo kontrolowane przez lekarza. Aparaty stale wymagają kontroli ze względu na konieczność wymiany pewnych elementów, takich jak łuki, gumeczki, łańcuszki, sprężynki itp. Niebagatelne znaczenie ma też kontrola higieny jamy ustnej i zapobieganie próchnicy oraz chorobom dziąseł
Kolejnym niekorzystnym czynnikiem są awarie aparatu. Zgłaszane natychmiast, najczęśniej nie mają żadnego znaczenia, ale lekceważone przez pacjentów mogą wstrzymywać leczenie albo wręcz je utrudniać. Dlatego zawsze w razie wątpliwości warto do nas zadzwonić. Wiek pacjenta również ma znaczenie. U pacjentów młodszych kości są bardziej elastyczne, mniej zmineralizowane. Dzięki temu łatwiej przesuwają się zęby. Dlatego proponowany plan leczenia różni się czasem u pacjentów z tą samą wadą, ale w różnym wieku.

---

Zdjęcie aparatu

Podczas wizyty poprzedzającej zdjęcie aparatu, pobiera się wyciski do przygotowania  aparatów retencyjnych. Są to aparaty które utrzymują zęby w nowym miejscu uzyskanym w czasie leczenia ortodontycznego. Mogą to być retenery stałe w postaci łuku klejone do tylnej powierzchni zębów ( głównie od kła do kła) lub też różnego rodzaju aparaty ruchome: płytki retencyjne, szyny, pozycjonery. Aparaty te bezpośrednio po zdjęciu zamków noszone są całodobowo i stopniowo czas ich noszenia jest redukowany tylko do godzin nocnych.

---

Retencja

Faza retencji jest bardzo ważną częścią leczenia ortodontycznego i wymaga wizyt kontrolnych, zwykle raz do roku. W razie jakichkolwiek awarii, np. wykruszenia kleju przy łuku retencyjnym, zniszczenia lub zgubienia płytki retencyjnej, należy natychmiast zgłosić się do gabinetu w celu naprawy. Zaniedbanie tej fazy leczenia może być przyczyną nawrotu wady.
Pacjencji często pytają, jak długo trzeba nosić retencję. Odpowiedź jest trudna.Okres retencji jest różny w zależności od rodzaju leczonej wady, wieku pacjenta, długości leczenia, stanu przyzębia i innych czynników, przeważnie wynosi ok. 18 miesięcy ale w niektórych przypadkach konieczne jest dożywotnie noszenie aparatów retencyjnych.
Okres retencji  nie są przeszkodą w leczeniu zębów, na czas leczenia można je zdjąć, a potem ponownie przykleić.

---

Zalecenia po leczeniu

Jak już wiemy, zdjęcie aparatu to nie koniec leczenia. Konieczna jest jeszcze retencja. Nie przeszkadza ona w zjawisku zwanym "dojrzewanie zgryzu". Polega ono na dokładniejszym i ściślejszym dopasowaniu do siebie łuków zębowych. Trwa na ogół kilka miesięcy, nie jest "widoczna", ale pacjent czuje, że po pewnym czasie zęby "układają się" lepiej, bez wpływu na estetykę.
 
Jeśli brzegi zębów są nierówne, co zdarza się często przy stłoczonych wcześniej zębach, lekarz wykonuje konturowanie. Zabieg ten polega na wyrównaniu brzegów zębów specjalnymi krążkami lub wiertłami. Jest to bezbolesne, a efekt estetyczny się poprawia.